Zaburzenia odżywiania – anoreksja.
Anoreksja w świecie wielu różnorodnych opcji jest głodem bezpieczeństwa. Osoby chorujące na anoreksję, w środowisku odnajdują bezpieczeństwo poprzez ścisłe kontrolowanie ciała, na przykład jedzenie lub nie jedzenie. Nastolatek pragnie panować nad własną sytuacją, oraz wpływać na swój los. Chorując niweluje rozpacz przed bliskością, która grozi utratą poczucia własnej wartości. W wyniku choroby unika poczucia podmiotowości.
Najczęstszymi pacjentami są dziewczynki i kobiety, które ulegają presji przypisanej do ich płci. Mitem jest jednak stwierdzenie, że anoreksja nie dotyczy mężczyzn. Dziewczynki z większą trudnością przechodzą proces socjalizacji, a ich relacje z matkami są dużo bardziej napięte co rodzi konflikty, w wyniku których trudniej nastolatce zidentyfikować się z dorosłą kobietą. Czasami jedyną ucieczką przed światem „dorosłych” jest pozostawanie w środowisku rodzinnym. Stąd różnorakie zabiegi, by opóźnić proces pokwitania np. zatrzymanie miesiączki w wyniku zaburzeń odżywiania. Mniej mówi się o anoreksji wśród chłopców, choć w ostatnim czasie, przypuszczalnie ze względu na zmianę wzorca męskości, jest zauważalny jej wzrost.
U dziewcząt obserwuje się podziały w relacjach z otoczeniem, u chłopców natomiast rozłamy w świecie wewnętrznym. Mężczyzna nie jest odszczepiony emocjonalnie, ale rozdarty, z uczuciem ambiwalencji w relacjach i strachu przed utratą kontroli.
W anoreksji chory zamyka usta przed jedzeniem, ale też zamyka umysł i wycofuje się ze świata emocji i relacji, a zwłaszcza rezygnuje z dążenia do bliskości. Wytwarza system obronny, który jest zakazem wstępu do szeroko rozumianego wnętrza. Wprowadzenie czegokolwiek do wnętrza i na poziomie fizycznym i emocjonalnym rozumie wtedy jako włamanie, a to budzi przerażanie. Przymusowe karmienie rozumie jako wtargnięcie i napaść na system obronny, a to potęguje lęk i wzmacnia emocjonalny opór.
W leczeniu anoreksji jesteśmy cierpliwi, by nie przedzierać się przez nastoletnią strukturę zabezpieczeń, ale rozpoznawać i analizować obrony, szukając treści, które młoda osoba przyjmie do swojego wnętrza. U chorych występują nieprawidłowości w obszarze pomieszczania nie tylko pokarmu, ale też treści i emocji. Pacjent dąży do uśmiercenia relacji interpersonalnych oraz swojego świata wewnętrznego. Anorektyczka z jednej strony broni życia, a z drugiej faworyzuje śmierć i zahamowanie rozwoju. Chcąc pokazać bliskim, że są beznadziejni, naraża ich na bierną obserwację jej destrukcji.
autor: psycholog Marta Głowacka
Bibliografia:
Praca z nastolatkami i młodymi dorosłymi, Współczesne podejście psychodynamiczne. Stephen Briggs.
